Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Brama Cesarska, Wrocław
Irena Wolanin: Dzięki.
Gronów
blatro: Dziękuję :)
Nastawnia, Wrocław
Popski: Założyłem obiekt.
pl. Wyszyńskiego Stefana, kard., Jelenia Góra
chrzan233: Troszkę zbliżone ujęcie, przynajmniej lewa strona:
pl. Wróblewskiego Walerego, gen., Wrocław
Mmaciek: Obiekt dla słupa był założony w innym obiekcie ze słupem (stąd ul. Rydygiera). Wyprostowałem.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Zbigniew Waluś
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Alistair
Danuta B.
Danuta B.
Danuta B.
McAron
MacGyver_74
Mmaciek
Popski
StaSta
Mmaciek
sawa
MacGyver_74
dariuszfaranciszek
foto-baron
Rob G.
Tony
Rob G.
Rob G.

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Struga
Autor: Thor°, Data dodania: 2006-03-31 02:35:12, Aktualizacja: 2006-03-31 02:35:12, Odsłon: 4010

Zarys historii wsi i pałacu

Tradycja niemiecka przypisywała założenie wsi przedstawicielowi rodu von Adelsbach, członkowi dworu księcia Henryka Brodatego. Chodzi zapewne o rycerza Heynmanna de Adellungesbache, wrocławskiego i legnickiego dworzanina księcia Henryka. Najprawdopodobniej jednak jej powstanie należy wiązać z pobliskim zamkiem Cisy.
Jako wolne sołectwo wieś istniała już na pewno pod koniec XIII w.

W 1382 r. funkcjonowały w Strudze folwark i kościół, a majątek należał do von Ulricha von Schoff. Tenże wraz z żoną Elizabeth i spadkobiercami w osobach rycerzy Reincko, Ulricha, Ruperta i Petera ufundowali dla miejscowego kościoła pierwszy ołtarz.

W 1400 r. jako właściciela wymienia się już Ulricha von Czettritz, ówczesnego pana na zamku Cisy.
Według niektórych źródeł ok. 50 lat później, w 1453 r., za sprawą Abrahama von Czettritz powstała pierwsza rezydencja w Strudze. Do dzisiaj we fryzie heraldycznym nad głównym portalem istnieja herby Abrahama i jego żony Marii von Nimptsch.
Kolejnymi dziedzicami byli Sigmund, a następnie Ulrich von Czettritz – szambelan króla Ludwika Jagiellończyka. On to prawdopodobnie odnalazł zwłoki króla po bitwie pod Mohaczem w 1526 r.
Ulrich zmarł bezpotomnie w 1541 r., a wieś przeszła na własność jego brata Georga. Tenże z kolei przekazał ją swojemu synowi, Abrahamowi von Czettritz. Po jego śmierci panem Strugi został syn – także Abraham, jednak piszący się jako von Adelsbach. Za jego życia, w 1565 r. rozbudowano siedzibę, jak mówi legenda – z użyciem kamienia z zamku Cisy.

Zdjęcie nr 1
Zdjęcie nr 2
Zdjęcie nr 3
Zdjęcie nr 4

Zdjęcie nr 5
Zdjęcie nr 6
Zdjęcie nr 7
Zdjęcie nr 8



Kiedy i on zmarł w 1598 r., majątek objął brat – Hans Georg von Czettritz. Na nim zakończyła się ta linia Czettritzów. Sam Abraham wraz ze swoją żoną Magdaleną von Ratschin zmarłą w 1603 r. zostali pochowani w kościele w Strudze.
W tej sytuacji Strugę odziedziczył Heinrich von Czettritz z Nowego Dworu (wałbrzyskiego) ożeniony w 1619 r. z Susanną von Gellhorn.
On również zmarł bezpotomnie, toteż majątek przejął kolejny przedstawiciel rodu, tym razem Ernst Heinrich z Poniatowa. W tym czasie wieś stanowiła już ośrodek reformacji, a kościół parafialny przejęli ewangelicy.
Rodzina von Czettritz pozostała właścicielami Strugi przez cały okres wojny 30 – letniej (1618 – 1648).
Sześć lat po wojnie, 10 lutego 1654 r., zwrócono kościół katolikom, mimo że niemal nie było ich we wsi.

W 1669 r. jedyna córka Ernsta Heinricha – Maria Katharina wyszła za mąż za barona Sigmunda Heinricha von Bibran. Ich dobra obejmowały, oprócz Strugi, także wałbrzyski Biały Kamień i Cieszów.
Maria Katharina zmarła w Strudze w 1718 r., a wieś objęła jej młodsza córka – baronowa Sophie Henriette von Bibran, żona hrabiego Rzeszy von Stollberg – Stollberg.

W 1694 r. wymieniano już dwie części wsi – Górną i Dolną Strugę (Ober – i Nieder - Adelsbach). W tym czasie właścicielem Górnej Strugi był Hans Karl von Seherr – Thoß z Konar. Jego majątek obejmował m.in. 18 budynków gospodarczych. Hans Karl zmarł w 1708 r., a należącą do niego część wsi objął Johann Karl von Seherr – Thoß. Po nim, od 1723 r., właścicielem był Konrad Gottfried von Seherr – Thoß. Prawdopodobnie za jego kadencji pałac ponownie rozbudowano.
W 1733 r. właścicielami górnej części wsi byli spadkobiercy Christiana von Kluge. 10 lat później założono tu szkołę ewangelicką.

Warto wspomnieć, że podczas wojny siedmioletniej, 6 lipca 1762 r., pod Strugą doszło do zwycięskiej potyczki austriackich oddziałów gen. Brentano z wojskami pruskimi.

W 1765 r. zarówno Górną jak i Dolną Strugę posiadał von Kluge. Od jego spadkobierców wieś odkupił baron Karl Ferdinand von Seherr – Thoß z Lesieńca. Po nim właścicielką została baronowa Maria Eleonora von Seherr – Thoß, żona gen. von Prittwitz.
W 1779 r. Strugę Górną włączono w obręb dóbr w Strudze Dolnej, a należących w tym czasie do Karoline Sophie Tugenreich von Hohendorf.

Kolejne wzmianki o wsi pochodzą z czasów wojen napoleońskich. Otóż, 15 maja 1807 r. na polach przylegających do Ułańskiego Wzgórza doszło do bitwy pomiędzy wycofującym się spod Kątów Wrocławskich pruskim oddziałem majora Karla von Losthin, a naprędce zebranymi żołnierzami francuskiego generała brygady Charlesa Lefebvre`a, do którego dołączył stacjonujący w Strzegomiu polski pułk lansjerów Legii Polsko – Włoskiej (późniejsza Legia Nadwiślańska) dowodzony przez majora Piotra Świderskiego.
Dla polepszenia narodowych odczuć należy dodać, że polscy ułani przeprowadzili brawurową szarżę, rozbijając oddziały pruskie. Tracąc 7 zabitych i mając 15 rannych wzięli w niewolę 30 oficerów i ok. 800 żołnierzy pruskich. Ponadto zdobyli 3 armaty i sporo innego uzbrojenia.
Opis bitwy można przeczytać w „Popiołach” Stefana żeromskiego.

Wracając do historii wsi – w 1815 r. Struga należała zapewne do hrabiego von Kospott, jako że ten był gospodarzem goszczącej w pałacu księżnej Izabeli Czartoryskiej.
W swoich pamiętnikach zapisała ona, że krajobraz piękny, a pałacowy salon imponuje. Niemniej gabinet obrazów nie przypadł naszej księżnej do gustu ...

W 1825 r. Struga nadal dzieliła się na część górną i dolną. Obie części należały w tym czasie do barona Karla von Richthofen.
W 1870 r. majątek należał do wrocławskiego kupca Marcusa Schottländer.

Zdjęcie nr 9
Zdjęcie nr 10



Po II wojnie światowej w zespole pałacowym ulokowano PGR. Wieś straciła swoją funkcję letniskową, przestały działać gospody.
Pałac stopniowo popadał w ruinę, aż wreszcie został opuszczony. Nie zrealizowano istniejących wówczas planów umieszczenia w nim sanatorium PKP, ani też zakładu rolno – spożywczego.
Przez pewien czas prace zabezpieczające prowadził społeczny opiekun zabytków.
W 2001 r. AWRSP sprzedała pałac prywatnym nabywcom.



Źródła :
1. M. Staffa - "Słownik geografii turystycznej Sudetów - Góry Wałbrzyskie, Pogórze Wałbrzyskie, Pogórze Bolkowskie". Wydawnictwi I-BIS. Wrocław 2005.
2. Historia wsi eksponowana w przejściu dzwonnicy kościoła p.w. Matki Boskiej Bolesnej w Strudze.


zdjęcia : ropucha, pako45, thor
opracowanie : thor / www.wroclaw.dolny.slask.pl




/ / /
ragnar | 2006-04-04 00:05:20
Thor no nie ma innej rady jak tylko napisać, że RZĄDZISZ! ;)...Dzięki za ten artykuł.
Thor | 2006-04-04 00:50:28
No nie wiem co mam napisać w odpowiedzi. Oprócz "dziękuję" za miłe słowa dodam, że nie jest niestety aż tak dobrze. Niemniej, powtórz mi to jak się zobaczymy w Grodnie ;)))
TadPiotr | 2006-04-04 09:19:53
W Grodnie Hrodna białoruska?? Ach te szyfry...
Jeanick | 2006-04-04 09:25:30
To kiedy to spotkanie? Wiosna już zawitała na dobre, ale noce jeszcze zimne!
TadPiotr | 2006-04-04 11:13:24
Aha, bardzo inteligentnie mi się zinterpretowało. Ale to ciągle dla mnie Zagórze. Ja juz 30 km przejeżdżam, co znaczy, że 70 mogę jechać. Mam prośbę: możemy się umówić z niejakim wyprzedzeniem? Bywam zajęty...w soboty też.
ragnar | 2006-04-06 14:30:07
Dam wam napewno znać wcześniej musze dogadać szczegóły z kierwonikiem zamku ale wszystko jest na dobrej drodze ;)
roman swist | 2008-10-01 13:35:18
Wspomniana Maria Katarzyna po mężu Bibran urodziła sie 29 stycznia 1655r. najprawdopodobniej na zamku w Górnym Wałbrzychu ( ob. siedziba PWSZ przy ul. Zamkowej ).Zmarła w Strudze 3 października 1718r. Baronowa była wlaścielką rozległych dóbr, w tym m.in. Wałbrzycha i Strugi. Dobrze zapisała się w pamieci mieszkańców Wałbrzycha, podnosząc miasto i jego mieszkańców z wielkiego kryzysu gospodarczego jaki był skutkiem poczynań jej ojca ( matka- Maria Rosina pochodziła z Hohbergów ).Jej imieniem w czasach niemieckich nazwano ob. ul. Poleską.Czy zachowala sie po tej dobrej pani tablica epitafijna w Strudze/
romas,romanswist | 2010-03-21 19:56:10
W bitwie uczestniczyło kilkanaście tysięcy żołnierzy, w tym m. in. Chorwatow, Bośniaków, Kozaków i Rosjan. Prawdopodobnie w bitwie uczestniczyli Polacy. Straty w korpusie Brentano: 88 zabitych, 589 rannych oraz 662 zaginionych i wziętych do niewoli .Straty wojsk pruskich gen. Neuwieda: 41 zabitych, 140 rannych i 82 zaginionych lub wziętych do niewoli. Korpus B. rozwinięty był na zachód, południe i wschód od wsi.Wojska pruskie rozwinięte byłu na polach od strony St. Bogaczowic. Cel operacyjny osiągnęli Austriacy.
club_of_speed | 2015-01-23 13:15:23
Witajcie, mam do Was pytanie, czy wiecie może co znajdowało się na "drodze" pomiędzy podzamczem (ogródki działkowe) a Strugą? Konkretnie chodzi mi o wykutą w skale wnęką przypominającą piwnicę. Pozdrawiam